Ετούτη η λίμνη, βγαλμένη σαν από κάποιο παραμύθι, αποτελεί την κύρια πηγή ενός από τους πλέον ενδιαφέροντες ποταμούς στην Ελλάδα.
Του ποταμού Λούρου, στην Ήπειρο.
Τα χρώματα της φωτογραφίας είναι μεν εντυπωσιακά, είναι δε πραγματικά· και των δέντρων -κάθε Νοέμβριο- και της λίμνης. Ειδικά το χρώμα της λίμνης οφείλεται στην συνεχή τροφοδότησή της με νερό, γεγονός που την συντηρεί τόσο καθαρή ώστε ο επισκέπτης να διακρίνει ακόμη και την βλάστηση στον βυθό της!
Στην πραγματικότητα, η λίμνη, που μάλιστα βρίσκεται αρκετά κοντά στο αρχαίο Μαντείο της Δωδώνης, υποδέχεται νερά από αρχαίους καρστικούς, υπόγειους αγωγούς, νερά που, στην συνέχεια, τροφοδοτούν για αιώνες τον ποταμό.
Ο Λούρος, ανά τις χιλιετίες, έγινε η αιτία δημιουργίας ποικίλων οικοσυστημάτων, που αναπτύχθηκαν από αυτές τις πηγές και έως τις εκβολές του στον Αμβρακικό κόλπο, εκεί όπου σχηματίζεται το περίφημο Δέλτα Λούρου, μέρος ενός σπάνιου υγρότοπου προστατευόμενου από την διεθνή Συνθήκη Ραμσάρ.
Σε όλο το μήκος του ποταμού διαβιώνουν, εκτός από πληθυσμοί άγριων θηλαστικών (ξεχωρίζω σε σημασία το τσακάλι), επίσης, πλούσια ορνιθοπανίδα, ερπετοπανίδα και φυσικά, εντός του ποταμού, ιχθυοπανίδα.
Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι, μέχρι και πριν από κάποια χρόνια, ο ποταμός ήταν πλωτός στο μεγαλύτερο μέρος του.
Το 1871, μάλιστα, και με την σύμφωνη γνώμη του τότε διοικητή του βιλαετίου Ιωαννίνων, Αχμέτ Ρασήμ πασά, συστήθηκε εταιρεία η οποία «θέλη θέση προκαταρκτικώς εις ενέργειαν εν ατμόπλοιον ανάλογον προς μεταφοράν εμπορευμάτων και επιβατών, δυνάμενον να πλέη επί του ποταμού Λούρου», εγχείρημα που πάντως δεν ευοδώθη μιας και οι αντιδράσεις από την ισχυρή κάστα των αγωγιατών που μετέφεραν ως τότε τα εμπορεύματα απεδείχθησαν πιο …δυναμικές.
Κατά την διάρκεια δε του πολέμου απελευθέρωσης της Ηπείρου από τους Οθωμανούς, οι Έλληνες μετέφεραν πολεμοφόδια με τις βάρκες τους μέσω του ποταμού.
Περίπου στα μισά του ποταμού, ο επισκέπτης αντικρίζει τα ερείπια ενός παράξενου κτίσματος. Πρόκειται για το αρχαίο υδραγωγείο του Λούρου, ένα γιγαντιαίο για την εποχή του οικοδόμημα, κατασκευασμένο μάλλον με εντολή του Ρωμαίου αυτοκράτορα, Αυγούστου Οκταβιανού, με σκοπό να υδρεύσει την αρχαία Νικόπολη (κοντά στην σημερινή Πρέβεζα).
Η Νικόπολη κτίστηκε προς τιμήν της νίκης του κατά του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας, γεγονός που προκάλεσε την αυτοκτονία αυτών αλλά, κατά κάποιον τρόπο, και το τέλος της Ελληνιστικής Εποχής.
Βρισκόμαστε στο 31 π.Χ.
Προκειμένου να πειστούν κάτοικοι από κοντινές ή και πιο μακρινές πόλεις να μετοικήσουν στην νεοϊδρυθείσα πόλη, ο Αύγουστος έταξε πολλά προνόμια, κυρίως φορολογικά· ωστόσο, όπου συνάντησε απροθυμία, δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει και βία. Στο τέλος, θέλοντας να αναδείξει τη Νικόπολη σε μητρόπολη της Ηπείρου, κατάφερε να αυξήσει τον πληθυσμό της σε περίπου 100.000 κατοίκους.
Όμως, τόσοι κάτοικοι, έπρεπε και να υδρεύονται. Στα πρώτα 1-2 χρόνια γινόταν μεταφορά νερού με βαρέλια από τις εκβολές του Λούρου ή από πηγές και πηγάδια. Όταν αυτό πλέον δεν αρκούσε, κατασκευάστηκε το υδραγωγείο, ένα κολοσσιαίο έργο που αποδεικνύει και το υψηλό επίπεδο των τεχνικών γνώσεων της εποχής και που, κατά την επικρατούσα άποψη, θα πρέπει να εγκαινιάστηκε περίπου όταν γεννήθηκε ο Χριστός.
Οι πηγές του ποταμού Λούρου συνιστούν μία από τις ωραιότερες τοποθεσίες της Ελλάδας, με το μοναδικό γαλαζοπράσινο χρώμα της λίμνης να απέχει μακράν από εκείνο άλλων λιμνών.
Ετούτο το θαύμα της φύσης, φρόντισε να το αξιοποιήσει και ο άνθρωπος, με την κατασκευή νερόμυλων, νεροτριβών και μαντανιών. Κάποια από αυτά, βέβαια, είναι βακούφια· είχαν δηλαδή (από ιδιώτες) παραχωρηθεί δωρεάν στην εκκλησία κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας, μέσω μιας ευνοϊκής όσο και περίπλοκης διάταξης του μουσουλμανικού δικαίου.
Για την σημερινή εγκατάλειψη των ανωτέρω, θα τα πούμε σε άλλον χρόνο.
